Business και Πολιτική
Ένα από τα θέματα που συζητήθηκαν φέτος στο παγκόσμιο οικονομικό φόρουμ στο Νταβός, ήταν η αλληλεξάρτηση επιχειρήσεων και πολιτικής . Όπως τονίστηκε η αυξανόμενη οικονομική και κοινωνική ανισότητα μεταξύ διαφόρων κρατών , αλλά και των πολιτών , αποτελεί ένα μεγάλο κίνδυνο για την παγκόσμια οικονομία . Η ανισότητα δεν αποτελεί μόνο ηθικό ζήτημα , αλλά και ένα μεγάλο οικονομικό πρόβλημα, που δημιουργεί πολλούς κινδύνους αποσταθεροποίησης .
Η υπερβολική συγκέντρωση του πλούτου σε λίγα μόνο άτομα και η αύξηση της φτώχειας σε δισεκατομμύρια πολίτες ,αφενός μειώνει την συνολική ζήτηση της αγοράς που είναι η κινητήρια δύναμη της οικονομίας , αφετέρου οι αδικημένοι αποτελούν εν δυνάμει κίνδυνο ανατροπής του υπάρχοντος οικονομικού και πολιτικού συστήματος
Το εκλογικό αποτέλεσμα στις ΗΠΑ και το δημοψήφισμα στην Μεγάλη Βρετανία σηματοδοτούν μια αντίδραση κατά της παγκοσμιοποίησης , που ενοχοποιείται για την αύξηση της ανισότητας και της αδικίας σε παγκόσμιο επίπεδο . Στις ΗΠΑ το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού ( μεσαία και κατώτερη τάξη ) , βλέπει το βιοτικό του επίπεδο να είναι στάσιμο ή και να υποχωρεί τις τελευταίες δεκαετίες , τη στιγμή που το 10% του πληθυσμού συσσωρεύει μεγάλο πλούτο . Βλέπει επίσης το προσδόκιμο της ζωής να μειώνεται .
Στην Ευρώπη επίσης η εφαρμοζόμενη οικονομική πολιτική έχει αυξήσει τις ανισότητες μεταξύ των χωρών, με χώρες που έχουν πλεονάσματα και συσσώρευση πλούτου και χώρες που έχουν ελλείμματα και προγράμματα σκληρής λιτότητας . Αλλά και εντός των πλουσίων χωρών η ανισότητα μεταξύ των πολιτών έχει διευρυνθεί , εκατομμύρια πολίτες βρίσκονται κάτω από τα όρια της φτώχειας , λόγω της ανεργίας του κοινωνικού αποκλεισμού και των μειωμένων εισοδημάτων .
Στο ερώτημα που ετέθη λοιπόν από την παγκόσμια επιχειρηματική ελίτ στο Νταβός, δηλαδή ποιός είναι ο ρόλος των επιχειρήσεων στο πρόβλημα των ανισοτήτων , απαντάει ο νομπελίστας οικονομολόγος Joseph Stiglitz αναφέροντας ότι οι επιχειρήσεις έχουν να παίξουν ένα σημαντικό ρόλο .
Πρώτα από όλα θα πρέπει να πληρώνουν τους φόρους που αναλογούν , διότι αυτό είναι η βάση της κοινωνικής τους ευθύνης . Μέχρι τώρα η διεθνής εμπειρία έχει δείξει ότι πολλές πολυεθνικές εταιρείες κινητοποιούν τρόπους , νόμιμους και μη νόμιμους για να αποφύγουν την φορολογία , όπως πχ μεταφέροντας τα κέρδη τους στις χώρες με το ευνοϊκότερο φορολογικό καθεστώς ή εκβιάζοντας κυβερνήσεις για την παροχή ειδικού καθεστώτος φορολόγησης . Παράλληλα οργιάζουν οι φορολογικοί παράδεισοι και οι offshore εταιρείες με σκοπό την φοροδιαφυγή .
Είναι συνήθης η πρακτική πολλών πολυεθνικών εταιρειών με την τεράστια οικονομική δύναμη που διαθέτουν να ασκούν πίεση και επιρροή σε πολλές κυβερνήσεις ανά τον κόσμο ,για την θέσπιση νόμων και μέτρων που εξυπηρετούν τα δικά τους συμφέροντα . Πολλές μεταρρυθμίσεις στο θεσμικό πλαίσιο ενισχύουν την κερδοφορία και την δύναμη των εταιρειών σε βάρος της ανισότητας μεταξύ των χωρών και των πολιτών. Οι μεγάλες επιχειρήσεις γνωρίζουν ότι τα κέρδη τους δεν εξαρτώνται μόνο από την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων τους , αλλά και από νόμους και ρυθμίσεις που ψηφίζονται από τις κυβερνήσεις των χωρών . Γιαυτό τον λόγο ξοδεύουν τεράστια ποσά για να επηρεάσουν τις πολιτικές αποφάσεις σε διεθνές επίπεδο( lobbying ). Ενώ αυτά τα προνόμια μεταφράζονται σε δις κερδών για τις εταιρείες, αντιστοιχούν σε ανάλογη πραγματική απώλεια εσόδων για εκατομμύρια πολίτες στις διάφορες χώρες και κυρίως στις φτωχές , πολλοί κάτοικοι των οποίων αντιμετωπίζουν πρόβλημα επιβίωσης , λόγω της υπερβολικής φτώχειας και της ανυπαρξίας κρατικής μέριμνας.
Οι εταιρείες στα πλαίσια της κοινωνικής τους ευθύνης και μπροστά στο πρόβλημα της αυξανόμενης ανισότητας των εισοδημάτων σε όλο τον κόσμο κατά τον Joseph Stiglitz οφείλουν: Nα βελτιώνουν το επίπεδο αμοιβών των υπαλλήλων τους , προκειμένου να ζουν αξιοπρεπώς . Να επενδύουν συνεχώς στις νέες τεχνολογίες , στην ποιοτική βελτίωση του προσωπικού τους και στην ενίσχυση της θέσης τους στον ανταγωνισμό.
Αυτό σημαίνει ότι ένα σημαντικό ποσοστό των κερδών θα μετασχηματίζεται σε νέες επενδύσεις , νέα εργοστάσια , νέες θέσεις απασχόλησης και όχι σε αποθησαυρισμό μερικών εκατοντάδων μεγαλομετόχων . Με αυτό τον τρόπο ενισχύεται η απασχόληση , μειώνεται η φτώχεια και οι ανισότητες .
Όλο και περισσότερο γίνεται κατανοητό , ακόμα και από τα υψηλά στελέχη των επιχειρήσεων που λαμβάνουν τις αποφάσεις , ότι όταν μειώνονται οι μεγάλες ανισότητες και η ευημερία διαχέεται στην κοινωνία , τότε η ανάπτυξη-κερδοφορία είναι πιο σταθερή και μακροπρόθεσμη . Αντιθέτως όταν χρησιμοποιούν μεθόδους lobbying πιθανόν να ευνοηθούν βραχυπρόθεσμα , αλλά η αβεβαιότητα και οι κίνδυνοι είναι μεγαλύτεροι μακροπρόθεσμα .
Νικόλαος Γιαννούλης
Published on January 27, 2017
