Δεν κρύβει την απογοήτευσή του ο Γιούνκερ για την βραδύτητα στην υλοποίηση όσων έχουν ήδη αποφασιστεί, κώδωνα κινδύνου κρούει ο Τουσκ για το μέλλον της ελεύθερης μετακίνησης στην Ευρώπη.
Τα μέτρα της Στοκχόλμης είναι προσωρινά -προβλέπεται επανεξέτασή τους στις 21 Νοεμβρίου- και ο υπουργός Εσωτερικών Άντερς Ούγκεμαν ανέφερε ότι στόχος είναι «να μπει τάξη» στο σουηδικό σύστημα ασύλου αλλά και «να σταλεί μήνυμα» προς την Ευρώπη.
Ενδεικτικό είναι ότι στη Σύνοδο της Μάλτας, σύμφωνα με διπλωματικές αναφορές που επικαλείται μεταξύ άλλων ο Guardian, η σουηδική αντιπροσωπεία ανέφερε πως το σύστημα υποδοχής ασύλου της «βρίσκεται στα όρια της κατάρρευσης».
Η Σουηδία περιμένει φέτος περίπου 200.000 αιτούντες άσυλο -μετά τη Γερμανία, από όπου προέρχονται και οι περισσότεροι, είναι ο άλλος κύριος προορισμός προσφύγων που φτάνουν στην ΕΕ. Σε αναλογία με τον πληθυσμό της (9,7 εκατομμύρια), ξεπερνά κατά πολύ ακόμη και τη Γερμανία στους πρόσφυγες που θα δεχθεί.
Δυσφορία στην Κομισιόν, «χιονοστιβάδα» βλέπει ο Σόιμπλε
Mε φόντο την απόφαση της Σουηδίας, οι Βρυξέλλες υπογράμμισαν πως το προσφυγικό εγείρει κίνδυνο ακόμη και για την ίδια την ελευθερία μετακίνησης στην ΕΕ. Στο περιθώριο της Συνόδου της Μάλτας, οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι δεν έκρυψαν επίσης τη δυσφορία τους για την (μη) υλοποίηση των μέτρων που έχουν μέχρι στιγμής αποφασιστεί.
«Η σωτηρία της Συνθήκης του Σένγκεν είναι αγώνας με το χρόνο» είπε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, υπογραμμίζοντας πως η ΕΕ είναι «αποφασισμένη να κερδίσει αυτόν τον αγώνα».
«Οι προβλέψεις του Σένγκεν δεν μπορούν να εφαρμοστούν χωρίς αποτελεσματικό έλεγχο στα εξωτερικά σύνορα» είπε ο Τουσκ. «Πρέπει να βιαστούμε, αλλά χωρίς πανικό» είπε, ενώ για την απόφαση της Στοκχόλμης σχολίασε πως δείχνει πως η χώρα, όπως και οι υπόλοιπες που έχουν προχωρήσει σε ανάλογα μέτρα, «βρίσκεται υπό τεράστια πίεση».
Τα πιο άμεσα μέτρα στα οποία με δυσκολία είχαν καταλήξει οι «28» ήταν το σχήμα μετεγκατάστασης 160.000 (ακόμη και η Κομισιόν αναγνωρίζει πως οι αριθμοί υπολείπονται των αναγκών που έχει δημιουργήσει η κατάσταση) και η παράλληλη δημιουργία hotspot, που πάγια αναφέρεται ως προϋπόθεση. Μέχρι στιγμής, ο αριθμός μετεγκαταστάσεων που έχουν υλοποιηθεί δεν ξεπερνούν τις 150.
«Με τέτοιους ρυθμούς, θα ολοκληρώσουμε το σχέδιο μετεγκαταστάσεων το 2101» είπε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ από τη Βαλέττα.
«Δεν είμαι ικανοποιημένος από το ρυθμό» υλοποίησης, είπε, υπογραμμίζοντας την ανάγκη «να επιταχύνουμε, και ευελπιστώ ότι αυτό θα γίνει».
Την εικόνα της πίεσης συμπληρώνει και η φωτιά στη συζήτηση που έβαλε στο εσωτερικό της Γερμανίας ο υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε: Παρομοίασε το προσφυγικό ρεύμα με χιονοστιβάδα και είπε ότι δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο σε ποιο σημείο βρίσκεται η κατάσταση -«εάν η χιονοστιβάδα έχει ήδη φτάσει στην κοιλάδα ή αν βρίσκεται ακόμη στο πάνω μέρος του βουνού».
Στη δεύτερη περίπτωση, «η πρόκληση είναι τεράστια και η Γερμανία δεν μπορεί να αντεπεξέλθει από μόνη της, ούτε με επαναφορά εσωτερικών συνοριακών ελέγχων», είπε ο Σόιμπλε.
Η αναφορά του προκάλεσε ιδιαίτερη αίσθηση στο Βερολίνο, καθώς έγινε σε μία συγκυρία κατά την οποία μερίδα των Χριστιανοδημοκρατών αλλά και το αδελφό βαυαρικό κόμμα CSU επικρίνει την στάση της καγκελαρίου Μέρκελ στην προσφυγική κρίση, ζητώντας αυστηρότερα μέτρα.
Ο ίδιος ο Σόιμπλε απέφυγε να εκφραστεί για την στάση που θα έπρεπε να κρατήσει το Βερολίνο, λέγοντας πως η μετανάστευση «είναι το ραντεβού της κοινωνίας μας με την παγκοσμιοποίηση». Το προσφυγικό, επανέλαβε, μπορεί να επιλυθεί μόνο σε κοινή ευρωπαϊκή βάση, «ειδάλλως τα πράγματα θα κυλήσουν άσχημα για όλους μας» κατέληξε.
