Ήταν ένα μακρύ καλοκαίρι για μας που αναρωτιόμαστε τι ακριβώς πρόκειται να σημαίνει το Brexit στην πράξη. Καθώς έχει καταλαγιάσει η αρχική αναταραχή για τους διορισμούς του Boris Johnson (υπουργό Εξωτερικών), του David Davis (διαπραγματευτή για το Brexit) και του Liam Fox (διεθνές εμπόριο), υπήρξε μια απόκοσμη ησυχία στην θερινή περίοδο για το ποια θα είναι η στρατηγική του Ηνωμένου Βασιλείου στις προσεχείς διαπραγματεύσεις.
Εκτός από το μοτό της πρωθυπουργού Theresa May, ότι «Brexit σημαίνει Brexit», σειρά οικονομικών δεδομένων που αποδεικνύουν ότι η αναμενόμενη μετά το Brexit κατάρρευση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης δεν έχει –για την ώρα- εμφανιστεί, και η σπέκουλα για το εάν η May πέρασε μέρος των διακοπών της στην Ελβετία μελετώντας το μοντέλο EFTA, υπήρξαν ελάχιστες πραγματικά πληροφορίες.
Τις τελευταίες ημέρες έχουμε αισθανθεί μία καμπή –μια αληθινή έναρξη της θητείας- με την επίσκεψη της Theresa May στη συνεδρίαση της G20 στην Κίνα και τη συζήτηση στη Βουλή των Κοινοτήτων για το αίτημα για ένα δεύτερο δημοψήφισμα, υποχρεώνοντας την κυβέρνηση να αποκαλύψει κάποια από αυτά που σκέφτεται. Επομένως, τι ξέρουμε τώρα που δεν ξέραμε στο παρελθόν;
Η ερώτηση του ενός εκατομμυρίου για την διαπραγματευτική στάση του Ηνωμένου Βασιλείου, ήταν εάν η Βρετανία θα ακολουθήσει ένα σκληρό ή ένα μαλακό Brexit –ή με άλλα λόγια, εάν θα δώσει προτεραιότητα στους αυστηρούς ελέγχους της μετανάστευσης και σε μια σημαντική μείωση των συνδρομών στον προϋπολογισμό της ΕΕ για να συνεχίσει να έχει πρόσβαση στην ενιαία αγορά (ιδιαίτερα αναφορικά με τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες).
Κάθε συμβιβασμός με το προηγούμενο, είναι πιθανό να προκαλέσει θυμό μεταξύ των ψηφοφόρων του Brexit, αλλά το τελευταίο θεωρείται ότι είναι ζωτικής σημασίας για τον υπουργό Οικονομικών Philip Hammond. Εάν βρεθεί μια ισορροπία μεταξύ αυτών των ανταγωνιστικών απαιτήσεων, θα αποτελέσει ουσιαστικά την «μοναδική» συμφωνία που ισχυρίστηκε η Theresa May ότι θέλει, εν όψει της Συνόδου της G20.
Οι ηγέτες της ΕΕ θέλουν διατηρήσουν καλές σχέσεις με ένα Ηνωμένο Βασίλειο εκτός της ΕΕ. Έχουν αφήσει να εννοηθεί σε ιδιωτικές συζητήσεις το καλοκαίρι ότι το Ηνωμένο Βασίλειο είναι μια εντελώς διαφορετική υπόθεση από την Ελβετία, τη Νορβηγία, την Ισλανδία και το Λιχτενστάιν –και ότι πιθανώς αξίζει διαφορετικής μεταχείρισης.
Ωστόσο φαίνεται εξαιρετικά απίθανο σε αυτό το σημείο ότι θα μπορούν να προχωρήσουν αρκετά μακριά για να ικανοποιήσουν τις δίδυμες επιθυμίες του Ηνωμένου Βασιλείου, χωρίς να ενισχύσουν τα ριζοσπαστικά κόμματα και το αντιευρωπαϊκό αίσθημα στις δικές τους χώρες, κάνοντας την έξοδο να μοιάζει μια ελκυστική πρόταση. Για τους ηγέτες της ΕΕ των 27, οι ευθύνες τους είναι κυρίως προς τις δικές τους εκλογικές περιφέρειες και κατά δεύτερο λόγο προς το μέλλον του ευρωπαϊκού Project. Η επίτευξη μιας θετικής νέας σχέσης με το Ηνωμένο Βασίλειο είναι πιο κάτω από αυτές τις προτεραιότητες.
Το πώς η κυβέρνηση May θα κατορθώσει να τετραγωνίσει τον κύκλο αποτελεί ακόμη αίνιγμα, και είναι πιθανό να παραμείνει τέτοιο για χρόνια. Οι διαπραγματεύσεις για το Άρθρο 50, η εμπορική συμφωνία με την υπόλοιπη ΕΕ και στη συνέχεια οι διμερείς συμφωνίες με άλλα κράτη-μέλη σχετικά με τα αμοιβαία δικαιώματα των πολιτών, όλα πρέπει να καθοριστούν ακόμη, αλλά κάποιες ιδέες πήραμε από τους πολιτικούς ηγέτες από το Ηνωμένο Βασίλειο και αλλού τις τελευταίες ημέρες:
-Η May φαίνεται να ψάχνει συμβιβασμό για την ελεύθερη κυκλοφορία. Έχοντας αποκλείσει ένα αυστραλιανού τύπου σύστημα βασισμένο σε πόντους για το Ηνωμένο Βασίλειο, αρνήθηκε να αποκλείσει μια κάποιου είδους προνομιακή συμφωνία για τους πολίτες της ΕΕ στην μελλοντική μεταναστευτική πολιτική της Βρετανίας. Είναι πιθανό ότι η ιδέα να προσπαθήσει να διαπραγματευτεί την ελευθερία του να έρθει κάποιος και να εργαστεί στο Ηνωμένο Βασίλειο ήδη διασφαλισμένη (σε αντιδιαστολή με το να έρθει και να αναζητήσει εργασία), ίσως να είναι στο τραπέζι για αυτήν. Εάν επιτευχθεί, θα έχει πιθανώς αμοιβαίες επιπτώσεις στα δικαιώματα των πολιτών του Ηνωμένου Βασιλείου σε άλλα κράτη-μέλη, όπως διερευνάται στο report του ECFR, Brits Abroad, νωρίτερα φέτος.
-Υπάρχει σαφής πίεση στην Theresa May από τους συναδέλφους της στη βουλή να βρει κάποιον τρόπο να παραμείνουν στην ενιαία αγορά. Εκτός από τις δηλώσεις υπέρ της διατήρησης της πρόσβασης σε τουλάχιστον βασικά τμήματα της ενιαίας αγοράς που ακούστηκαν κατά την πρόσφατη συζήτηση στη Βουλή, ο Nicola Sturgeon και οι πολιτικοί του SNP αντέδρασαν αμέσως λέγοντας πως εμμένουν στην άποψή τους πως αυτό είναι προς το συμφέρον της Σκοτίας και πως είναι πρόθυμοι να εργαστούν με όλα τα συμβαλλόμενα μέρη για να το διασφαλίσουν αυτό.
-Θα είναι δύσκολο να γίνει συνείδηση ότι το όραμα του David Davis για ένα Ηνωμένο Βασίλειο «με τεράστιες και συναρπαστικές ευκαιρίες» απέτυχε από την αρχή ως αποτέλεσμα της απόφασης για Brexit. Εν όψει της συνεδρίασης της G20, η ιαπωνική κυβέρνηση εξέδωσε ένα memo με το οποίο έκανε λόγο για σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τις παγκόσμιες αβεβαιότητες που δημιουργήθηκαν από την απόφαση για Brexit. Ο πρόεδρος Obama επίσης επαναδιατύπωσε την προ δημοψηφίσματος άποψή του ότι το Brexit ήταν λάθος απόφαση, και ότι μια εμπορική συμφωνία μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου-ΗΠΑ δεν θα είναι στις άμεσες προτεραιότητες των ΗΠΑ.
Παρά το ότι το επίσημο αντικείμενο της συζήτησης στη Βουλή των Κοινοτήτων ήταν η αίτηση για τη διεξαγωγή ενός δεύτερου δημοψηφίσματος για την ΕΕ, που έχει συγκεντρώσει περισσότερες από 4 εκατ. υπογραφές, φαίνεται πολύ απίθανο ότι η κυβέρνηση θα δεσμευτεί για να υπάρξει μια δεύτερη ψηφοφορία είτε από το Κοινοβούλιο είτε από τους πολίτες. Αυτό φαίνεται να ισχύει εξίσου και για την ίδια την απόφαση του Brexit, τη διαδικασία του Άρθρου 50 (όπως υποστηρίχθηκε από τις διαδηλώσεις March for Europe στη διάρκεια του Σαββατοκύριακου) και ακόμη και για τη συμφωνία εξόδου την οποία θα συνάψει τελικά με τους συναδέλφους της ΕΕ. Μια ψηφοφορία για το τελευταίο, έλαβε την στήριξη των βουλευτών από όλα τα κόμματα στη συνεδρίαση της Βουλής, αλλά η μόνη παραχώρηση του David Davis ήταν να δεσμευτεί ότι θα ενημερώνει τακτικά την Βουλή για τη διαδικασία.
Μετά από τη συζήτηση στο κΟινοβούλιο, ο David Davis έχει δεχθεί κριτική από το Εργατικό Κόμμα του Ηνωμένου Βασιλείου για «περισσότερες κενές κοινοτοπίες». Τα λίγα ψίχουλα πληροφοριών που περιγράφονται πιο πάνω, υπογραμμίζουν πρώτον, πόσα λίγα ξέρουμε για το πώς πρόκειται να λειτουργήσει η διαδικασία του Brexit και δεύτερον, πόσο μακρά και βασανιστική διαδικασία πρόκειται να είναι.
Αυτό είναι απογοητευτικό για τους παρατηρητές αλλά η αβεβαιότητα έχει πιο ανησυχητικές συνέπειες για την ίδια τη διαδικασία του Brexit. Η αγανάκτηση των ηγετών της ΕΕ στην προφανή αναποφασιστικότητα και ανετοιμότητα της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου, αυξάνεται. Τελικά, αυτό θα μπορούσε να πλήξει την αρχική προθυμία να συνάψει μια συμφωνία με τα προς το συμφέρον του Ηνωμένου Βασιλείου.
Πηγή:capital
