Η εταιρεία Enfield είχε έδρα στο νησί Wight του Ηνωμένου Βασιλείου και παρήγαγε πολεμικό υλικό και ειδικότερα τυφέκια. Από τα τέλη της δεκαετίας του ’60 ασχολήθηκε μέσω της θυγατρικής της εταιρείας Enfield Automotive την κατασκευή ηλεκτρικών αυτοκινήτων, παράγοντας δύο μοντέλα αυτοκινήτων : το Enfield 465 και το Enfield 8000.

παραγωγής ηλεκτρικών αυτοκινήτων στο νησί της Σύρου, δημιουργώντας έτσι μία νέα εταιρεία με την ονομασία «Ένφιλντ-Νεώριον Ε.Π.Ε.».

Το Enfield 465 ήταν ένα μίνι 4 θέσιο (2+2) ηλεκτρικό αυτοκίνητο κατασκευασμένο σε πρωτότυπη μορφή το 1969. Ήταν εξοπλισμένο με μπαταρίες 48 V, ηλεκτρικό μοτέρ 3 kW, σιδερένιο σασί και πλαίσιο από φάιμπεργκλας και πλαστικό. Είχε δύο συρόμενες πόρτες, ήταν δύσκολο να μεταφέρει με ταχύτητα και άνεση 4 επιβάτες, ενώ είχε μικρή αυτονομία. Συνολικά κατασκευάστηκαν τρία και τελικά έμειναν δύο μετά από αποτυχημένο crash test (πρόσκρουση σε τσιμεντένιο συμπαγή τοίχο με 30mph). Αποτέλεσε ένα αποτυχημένο μοντέλο.

Το Εnfield 8000 πρόκειται για την εξέλιξη του Enfield 465. Το Enfield 8000 (επίσης γνωστό ως E8000 ECC -«Electric City Car») ήταν όμως εξοπλισμένο με ηλεκτρικό μοτέρ ισχύος 6 kW και πλαίσιο αλουμινίου. Tα αυτοκίνητα Enfield 8000 κατασκευάστηκαν στο νησί Wight (με ρυθμό ένα κάθε εβδομάδα) μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’70, εκ των οποίων 65 χρησιμοποιήθηκαν από το Electricity Council and Southern English Electricity Boards.

Η εξέλιξη του αυτοκινήτου πραγματοποιήθηκε στην Αγγλία, όπου η εταιρεία κατάφερε και κέρδισε διαγωνισμό του Συμβουλίου Ηλεκτρικής Ενέργειας (σ.σ. επιβλέπουσα Αρχή, περίπου όπως η ΡΑΕ), αφήνοντας πίσω εταιρείες όπως η Ford και η Leyland, για την προμήθεια περίπου 100 αυτοκινήτων: η πρώτη μικρή γραμμή παραγωγής ηλεκτρικού αυτοκινήτου στη νεότερη ιστορία της αυτοκίνησης. Είχε περάσει επιτυχώς όλα τα προβλεπόμενα τεστ στη Μ.Βρετανία, ενώ ήδη από τον Ιανουάριο του 1973 είχε υπογραφεί συμβόλαιο μεταξύ Electricity Council (η οποία μέσω του ερευνητικού της κέντρου ήδη από το 1965 πειραματιζόταν με ηλεκτρικά οχήματα) και Enfield Automotive.

Επρόκειτο δε να παραχθεί στις ΗΠΑ, ενώ ο τότε κυβερνήτης της Καλιφόρνια Ρόναλντ Ρήγκαν είχε στείλει ένα μεταγωγικό αεροπλάνο για να μεταφέρει 3 E8000ECC στην Καλιφόρνια, στο πλαίσιο αντιρρυπαντικής νομοθεσίας που είχε τεθεί σε ισχύ στην αμερικανική πολιτεία. Ωστόσο το E8000ECC δεν παρήχθη τελικά στις ΗΠΑ.

Το E8000 υπήρξε το πρώτο ηλεκτρικό αυτοκίνητο ευρείας παραγωγής παγκοσμίως, ότι διέθετε μοναδική αεροδυναμική (αεροδυναμικός συντελεστής μικρότερος κι από μοντέλα της Porsche: 0,29) και είχε καλαίσθητο σχεδιασμό. Το πλαίσιό του ήταν αλουμινένιο (ενάντια στη διάβρωση) ,ενώ τα στάνταρ εσωτερικής σχεδίασης ήταν παρόμοια με τη Rolls Royce (π.χ δερμάτινα καθίσματα). Σχεδιαστές του ήταν οι John Samuel, John Acroyd και ο Κων/νος Αδρακτάς, πρόεδρος και τεχνικός διευθυντής της Enfield.

Τα τεχνικά του χαρακτηριστικά ήταν:

•Διθέσιο με αλουμινένιο σκελετό και συμβατικές πόρτες.

•Μεγάλες καμπύλες επιφάνειες και θερμαινόμενο παμπριζ. Δεν διέθετε θέρμανση. Όπισθεν με κουμπί.

•Χρήση ηλεκτροκινητήρα 48V DC με ισχύ 8,16HP (6kW) / 4400 rpm. Πίσω κίνηση χωρίς κιβώτιο ταχυτήτων. Έφερε φορτιστή το όχημα που συνδεόταν στο ηλεκτρικό δίκτυο.

•Μπαταρίες οξέος μολύβδου 110Αh/48V. 8 συνολικά (55Ah/12V) 4 εμπρός και 4 πίσω + 1 ακόμη για τα φώτα, αναπτήρα. Φόρτιση σε περίπτωση free-wheeling.

•6 h φόρτιση και αυτονομία 110-130km ανάλογα το έδαφος.

•Βάρος 965kg εκ των οποίων 308kg οι μπαταρίες !

•Μήκος 2,7m και μικρό κύκλο περιστροφής. Ευέλικτο όχημα με ικανοποιητική επιτάχυνση. Μέγιστη ταχ. 70-80 km/h.

•Επιτυχία σε όλα τα tests του Η.Β. – Αθόρυβο.

•Δερμάτινο σαλόνι – Διαθέσιμο σε πορτοκαλί, κόκκινο, λευκό και κίτρινο

Το κόστος του ήταν 2.808 λίρες Αγγλίας (1975) πάνω από 2 φορές όσο το Mini Couper ή ίσο με το 3 lt Ford Capri, ενώ ήταν εγκεκριμένο από το Ηνωμένο Βασίλειο για τη κυκλοφορία του.

Κυκλοφόρησαν δύο εκδόσεις τους: i) Bicini και ii) Μiner (Σουηδία).

Εν μέσω πετρελαϊκής κρίσης το 1973 ο Ανδριώτης εφοπλιστής Γιάννης Γουλανδρής (με στόλο tankers) αγοράζει την εταιρεία Εnfield και αποφασίζει να μεταφέρει τη γραμμή παραγωγής στα Ναυπηγεία Νεωρίου στη Σύρο (που είχε αγοράσει μαζί με τους 2 αδερφούς του πριν από λίγους μήνες) και τα κεντρικά στον Πειραιά με μια νέα εταιρεία λεγόμενη «Ένφιλντ-Νεώριον Ε.Π.Ε.». Ο πρόεδρος και τεχνικός διευθυντής της Enfield, διατήρησε τις επιφυλάξεις του για τη μεταφορά της γραμμής παραγωγής στη Σύρο και τασσόταν υπέρ της προώθησης της παραγωγής σε χώρες που είχαν επιδείξει ήδη ενδιαφέρον για την ανάπτυξη ηλεκτρικών αυτοκινήτων, όπως οι ΗΠΑ με αποτέλεσμα να παραιτηθεί. Ο Κ. Αδρακτάς ευελπιστούσε δε στην ευόδωση συνεργασιών με επιχειρηματίες, όπως ο Αριστοτέλης Ωνάσης, ιδιοκτήτης της Ολυμπιακής, ο οποίος επρόκειτο να υπογράψει συμβόλαιο με την εταιρεία για την παραγωγή ηλεκτρικών αυτοκινήτων, για χρήση στα αεροδρόμια και για ενοικίαση.

Η επιθυμία του Γ. Γουλανδρή οδήγησε στην παραγωγή του μοντέλου Ε 8000 σχεδιασμένο από τον Γιώργο Μιχαήλ (βιομηχανικό σχεδιαστή γεννημένο στην Θεσσαλονίκη), ο οποίος είχε προσληφθεί στη νέα εταιρεία. Δημιουργήθηκε μια μικρή παραγωγική μονάδα κατασκευής αυτοκινήτων μέσα σε ένα παλιό νηματουργείο, δίπλα στα ναυπηγεία του Νεωρίου στην Ερμούπολη της Σύρου ενώ τα κεντρικά γραφεία της εταιρεία ήταν στην Ακτή Μιαούλη στον Πειραιά. Στη Σύρο υπήρχε φθηνό εργατικό δυναμικό αλλά χωρίς γνωστικό υπόβαθρο σε κατασκευή αυτοκινήτων και έγινε χρήση απαρχαιωμένων τεχνικών (χειρωνακτική σφυρολάτηση).

Το Ε8000 ήταν ένα διθέσιο όχημα, ουσιαστικά ίδιο με το αγγλικό, με ακριβώς τα ίδια τεχνικά χαρακτηριστικά και το ίδιο ακριβώς σχήμα. Η μόνη τους διαφορά ήταν ότι αυτό που κατασκευάστηκε στη Σύρο ήταν από αλουμίνιο και οι πόρτες του δεν ήταν συρόμενες αλλά άνοιγαν με το συμβατικό τρόπο. Όλα τα Ε8000 προωθήθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο. Δεν έλαβε ποτέ έγκριση για τη κυκλοφορία του στην Ελλάδα λόγω αδυναμίας φορολόγησης του (η επίσημη αιτία) Oι εκδόσεις Bicini και Miner ήταν ελληνικής σχεδίασης από τον σχεδιαστή Γ. Μιχαήλ στηριζόμενα στα ίδια ηλεκτρομηχανολογικά μέρη, όμως ποτέ δεν πέρασαν από έλεγχο crash test. Το πρώτο αυτοκίνητο το οποίο κατασκευάστηκε στη Σύρο κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 1973.

Παρόλο τις φιλότιμες προσπάθειες των στελεχών της εταιρείας να προωθηθεί σε κυκλοφορία στην Ελλάδα και τη χρήση του από εταιρείες του Δημοσίου αλλά και την Ολυμπιακή Αεροπορία, δεν υπήρχε αποτέλεσμα λόγω μη απάντησης του Υπουργείου Οικονομικών στα αιτήματα της εταιρείας για τη φορολόγηση του.

Συνολικά παρήχθησαν τη περίοδο 1973-1976, 112 αυτοκίνητα. To 1976 η μονάδα παραγωγής και η εταιρεία έκλεισε. Στις αρχές του ‘80 βγήκαν σε πλειστηριασμό τα Ε8000 από τα British Energy Councils, τα οποία έγιναν ανάρπαστα από συλλέκτες.

Οι αιτίες που οδήγησαν στην εμπορική αποτυχία του Enfield 8000 ήταν το υψηλό κόστος κτήσης του, η μειωμένη αυτονομία του αλλά και η χρονική περίοδος που αυτό αναπτύχθηκε στην Ελλάδα (μεταβατική εποχή από τη Χούντα στη Μεταπολίτευση). Η περίοδος εν μέσω πετρελαϊκής κρίσης μπορούσε να θεωρηθεί ιδανική για τη προώθηση ενός σύγχρονου μικρού ηλεκτροκίνητου αυτοκινήτου πόλης.

Πρωταγωνιστές του εγχειρήματος αυτού αναφέρουν ότι όλα τα προσκόμματα που έθεσε ο κρατικός μηχανισμός έχουν βαθύτερη αιτία τις πιέσεις του πετρελαϊκού λόμπυ και της συμβατικής αυτοκινητοβιομηχανίας η οποία δεν θα ανεχόταν τη μαζική παραγωγή ηλεκτροκίνητων οχημάτων. Οι πιέσεις που ασκήθηκαν ήταν σε πολιτικό, οικονομικό και επιχειρηματικό επίπεδο, οδηγώντας ένα ακόμη κεφάλαιο της αυτοκινητοβιομηχανίας στην Ελλάδα σε πρόωρο θάνατο.

Το 2015 στην έκθεση Made by Hellas από το Ελληνικό Μουσείο Αυτοκινήτου εκτέθηκε ένα Enfield 8000 το οποίο ανήκει στο μουσείο. Ένα αυτοκίνητο υπάρχει πλέον στο Βιομηχανικό Μουσείο Ερμούπολης.

ELECTRIC ENFIELD 8000 REACHES THE 9S

Στο Ηνωμένο Βασίλειο ένα Εnfield 8000 αγοράστηκε από ένα δημοσιογράφο αυτοκινήτου και το μετέτρεψε σε ηλεκτρικό dragster (Jonny’s Flux Capacitor) με το οποίο συμμετέχει σε αγώνες.

Αντί επιλόγου παραθέτουμε την άποψη του δημιουργού της ταινίας «Ανάμεσα σε δύο νησιά», Μ. Σταυρόπουλου : «Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα είναι πολύ παλιά υπόθεση, ωστόσο το Enfield ήταν πολύ σημαντικό για την εποχή του. Ήταν το πρώτο, έστω περιορισμένης παραγωγής, σύγχρονο ηλεκτρικό αυτοκίνητο. Δεν πρόσθεσαν απλώς μπαταρίες, αλλά έφτιαξαν ένα αυτοκίνητο που εξυπηρετούσε πραγματικές ανάγκες για την κίνηση στην πόλη».

Το Σαβ/κο προβάλλεται η ταινία στο σινεμά Δαναό, είναι μια εξαιρετική ευκαιρία να παρουσιαστεί αυτή η ιστορία που έχει και χρώμα ελληνικό αλλά και να αποτελέσει τροφή για σκέψη για το παρόν και μέλλον της ηλεκτροκίνησης.

* Του Κων/νου Γκαράκη, Ενεργειακός Μηχανικός ΜSc in Εnergy – Heriot Watt University, UK

MSc Ενέργεια : Στρατηγική, Δίκαιο & Οικονομία, Πανεπιστήμιο Πειραιά

Aναφορές:

^{1.Νεώριο Σύρου, Λήμμα Βικιπαίδεια}

^{http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CE%B5%CF%8E%CF%81%CE%B9%CE%BF_%CE%A3…}

^{2. Enfield Automotive ,Λήμμα Βικιπαίδεια}

^{http://en.wikipedia.org/wiki/Enfield_Automotive}

^{3.Chris Buck ,History of the Electricity Council,March 2009}

^{http://www.swehs.co.uk/archives/news41su.pdf}

^{4Buckley Martin , «Enfield Electric Car». Εφ.The Independent(4 April 2006). Διαθέσιμο ηλεκτρονικά στη διεύθυνση: http://www.independent.co.uk/life-style/motoring/features/enfield-electr….}

^{5. Enfield Automotive 8000}

^{http://www.aronline.co.uk/blogs/2011/11/19/the-cars-enfield-automotive-8…}

^{6.Δείτε βίντεο του Ε8000 σε κίνηση:}

^{http://www.youtube.com/watch?v=IPBJpuz7qfM&feature=youtube_gdata_player}

^{http://www.youtube.com/watch?v=p4obA4vi0lk}

^{7.Συνέντευξη Γ.Μιχαήλ}

^{http://rwf-archive.gr/interviews_senaria-new.php?id=33&interview=1&inter…}

^{8.Enfield 8000 , Λήμμα Βικιπαίδεια}

^{http://en.wikipedia.org/wiki/Enfield_8000}

^{9.Συνέντευξη Γ.Μιχαήλ}

^{http://www.koutipandoras.gr/?p=12480}

^{10. Συνέντευξη Γ.Μιχαήλ}