17 Δεκεμβρίου 2015
Αγαπητές φίλες και φίλοι,
η σημερινή εκδήλωση έχει σημασία για πολλούς λόγους. Αφορά ένα θέμα που αποτελεί προνομιακό πεδίο, όχι μόνο για την κυβέρνηση και την Αριστερά αλλά και για μία κοινωνία, η οποία, για λόγους που δεν είναι της στιγμής, υστερεί υπερβολικά σε σχέση με όλες τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες στην ανάπτυξη ενός τόσο σημαντικού τομέα της οικονομίας. Ταυτόχρονα, αυτό που θα αποτελούσε μια γενική συζήτηση υπό κανονικές συνθήκες, αποκτά πολύ μεγαλύτερη σημασία σε συνθήκες κρίσης της οικονομίας, κοινωνικής αποδιάρθρωσης και όξυνσης των κοινωνικών ανισοτήτων.
Η λύση που σε επίπεδο οικονομικής στρατηγικής έχει επιλέξει η κυβέρνηση για την έξοδο από την κρίση είναι δεδομένη. Είναι σε πλήρη αντιπαράθεση με την ιδέα ότι έξοδος από την κρίση σημαίνει μειωμένους μισθούς, μειωμένη φορολογία, ένα μοντέλο ανταγωνιστικότητας χωρών που λειτουργούν με ισχυρότερα φορολογικά κίνητρα, με χαμηλότερους μισθούς. Επιλέγουμε μια στρατηγική η οποία επικεντρώνεται ακριβώς στον αντίποδα αυτής. Μια μεγάλη μεταστροφή της οικονομίας σε δραστηριότητες κατά κύριο λόγο παραγωγικές, κατά κύριο λόγο εξωστρεφείς, κατά κύριο λόγο υψηλής προστιθέμενης αξίας και κατά κύριο λόγο κατάλληλες να αξιοποιήσουν το μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα που έχει η χώρα μας, δηλαδή το ανθρώπινο δυναμικό, ο νέος κόσμος, οι πτυχιούχοι, ο 1 στους 2 νέους είναι πτυχιούχος. Συνεπώς, στον αντίποδα αυτού που θεωρείται ότι αποτελεί μια διέξοδο από την κρίση, η παρούσα κυβέρνηση έχει μια πολύ σαφή στρατηγική. Σε αυτό το πλαίσιο των στόχων, των μέσων και του τρόπου με τον οποίο η οικονομία θα βγει από την κρίση με ισχυρούς κανόνες κοινωνικής συνοχής, αυτό που συζητάμε σήμερα αποτελεί, υπό τις δεδομένες συνθήκες, αναπόσπαστο κομμάτι αυτής της στρατηγικής.
Είναι αναπόσπαστο κομμάτι διότι η κοινωνική οικονομία, υπό την ευρεία έννοια, πρώτον δεν έχει κανένα περιορισμό σε κλάδους, υπο-δραστηριότητες. Με την ίδια ευχέρεια με την οποία μπορεί να αναπτυχθεί στην αγροτική οικονομία, όπως σωστά ειπώθηκε, μπορεί και να υπάρξει σε ένα πολύ μεγάλο φάσμα παραγωγικών δραστηριοτήτων, εκδηλώνοντας τεράστιο δυναμισμό στην τεχνολογία, την καινοτομία και ένα μεγάλο φάσμα υπηρεσιών. Ταυτόχρονα μπορεί να υπάρξει και στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, με μορφές διαμόρφωσης θεσμών κοινωνικής οικονομίας που θα διασφαλίζουν χρηματοδότηση κοκ Άρα το ένα στοιχείο είναι ότι είναι μια δυναμική η οποία δεν έχει περιορισμούς αυτή τη στιγμή.
Το δεύτερο στοιχείο είναι ότι πρόκειται για απολύτως κατάλληλη μορφή για να κινητοποιήσει το δυναμικό που αυτή τη στιγμή είναι υποαπασχολούμενο ή καθόλου απασχολούμενο. Είναι η κατ’ εξοχήν πιο κατάλληλη μορφή, και το υπογραμμίζω αυτό, για να δημιουργήσει μια νέα δυναμική στην οικονομία. Και αυτή τη στιγμή υπάρχει ο κατάλληλος κόσμος, η κατάλληλη δυναμική για να γίνει αυτό.
Το τρίτο που θέλω να πω είναι ότι η κοινωνική οικονομία πρέπει και να προστατευτεί και να είναι διαφορετικό μοντέλο οικονομίας. Πολύ διαφορετικό από το κρατικό και πολύ διαφορετικό από το ιδιωτικό. Αυτό πρέπει να προστατευτεί ως κόρη οφθαλμού, ιδιαίτερα επειδή αποτελεί πρωτόγνωρο ή νέο εγχείρημα. Υπό αυτούς τους όρους, το θεσμικό πλαίσιο το οποίο καλούμαστε εμείς ως κυβέρνηση να διαμορφώσουμε αλλά κυρίως τα εργαλεία στήριξης αυτών των νέων εγχειρημάτων, πρέπει να διατηρήσουν με ασφάλεια τον ιδιαίτερο χαρακτήρα που πρέπει να διατηρήσει η κοινωνική οικονομία. Δεν πρέπει να μετασχηματιστεί, δεν πρέπει να έχει ενδογενώς το στοιχείο της κρατικής αρωγής με την κακή έννοια του όρου, ή να προσομοιάσει σε με μια τυπική ιδιωτική επιχείρηση.
Και με αυτό θέλω να κλείσω, το τέταρτο και βασικότερο, η κοινωνική οικονομία πρέπει να είναι οικονομία η οποία θα εκφράζεται στις αξίες και στις καταστατικές αρχές της. Πρέπει να έχει μη ιεραρχική δομή, πρέπει να είναι ισότιμη η δομή της, πρέπει να είναι δημοκρατικά λειτουργούσα και οφείλει να αντλήσει τον δυναμισμό της από το ισχυρό στοιχείο του συνδετικού στοιχείου έναντι άλλων μορφών λειτουργίας της οικονομίας.
Εμείς είμαστε εδώ για να κάνουμε τρία πράγματα. Πρώτον να φτιάξουμε το θεσμικό πλαίσιο, όσο πιο πλήρες, συγκροτημένο και ολοκληρωμένο γίνεται. Δεύτερον, να διασφαλίσουμε την ύπαρξη των αναγκαίων πόρων, που στην κάθε περίπτωση χρειάζονται για τα εγχειρήματα αυτά, χρηματοδοτικών και άλλων. Τρίτον και βασικότερο να δημιουργήσουμε χώρους από το ευρύ φάσμα των δραστηριοτήτων του κράτους, είτε είναι προμήθειες, είτε είναι υπηρεσίες που αγοράζει, είτε μορφές δραστηριοτήτων στις οποίες εμπλέκεται. Να δημιουργήσουμε χώρους ανάπτυξης αυτής της οικονομίας. Να ευχηθώ καλή συνέχεια και ας ελπίσουμε όλοι ότι αυτή θα είναι μια από τις μεγάλες τομές που θα κάνουμε στην ελληνική οικονομία και κοινωνία. Ευχαριστώ.
