Σύμφωνα με το προσχέδιο του νόμου, τα ελάχιστα όρια των επενδυτικών σχεδίων που θα ενισχύονται με τον νέο Επενδυτικό Νόμο μειώνονται σημαντικά και θα ξεκινούν πλέον από τις 150.000 ευρώ για τις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις (ήταν 200.000-300.000 ευρώ), από τις 200.000 ευρώ για τις μεσαίες επιχειρήσεις (ήταν 500.000 ευρώ) και από τις 500.000 ευρώ για τις μεγάλες επιχειρήσεις (ήταν 1 εκατ. ευρώ).
Σε σχέση με τους προηγούμενους επενδυτικούς νόμους, ανοίγει πλέον σημαντικά η βεντάλια των κινήτρων που θα χορηγούνται στις επιχειρήσεις, προκειμένου να καλυφθεί το κενό από την δραστική περικοπή των απευθείας επιχορηγήσεων αλλά και των μειωμένων σε σχέση με το παρελθόν ποσοστών περιφερειακών ενισχύσεων, που πάντως θα φτάνουν κατ΄ ανώτατο στο 45%.
Έτσι προβλέπονται συνολικά εννέα διαφορετικές κατηγορίες ενισχύσεων, με σημαντικότερες αυτές των φορολογικών απαλλαγών για τα επιχειρηματικά κέρδη, την κάλυψη του μισθολογικού κόστους για τις επιχειρήσεις, και τις επιδοτήσεις επιτοκίων και leasing.
Ο νέος νόμος δίνει μεγαλύτερη έμφαση στην ενίσχυση μικρομεσαίων και νεοσύστατων εταιρειών, στην κοινωνική οικονομία και τους συνεταιρισμούς, τις δημοτικές επιχειρήσεις, κ.α , ενώ διατηρεί το καθεστώς ενισχύσεων για τη δημιουργία και τον εκσυγχρονισμό ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων εκσυγχρονισμού ξενοδοχειακών μονάδων που είχε και ο νόμος του 2011.
Προβλέπει επίσης δυνατότητα προκαταβολής του 30% της επιχορήγησης με την υποβολή εγγυητικής επιστολής προσαυξημένης κατά 10%.
Είδη ενισχύσεων
Σύμφωνα με προσχέδιο του νέου Αναπτυξιακού το οποίο δημοσιεύει και η Εφημερίδα των Συντακτών, προβλέπονται τα ακόλουθα είδη ενισχύσεων:
1. Φορολογική απαλλαγή, η οποία συνίσταται στην απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής φόρου εισοδήματος επί των πραγματοποιούμενων προ φόρων κερδών για το σύνολο των δραστηριοτήτων της επιχείρησης. Το ποσό της φορολογικής απαλλαγής υπολογίζεται ως ποσοστό επί της αξίας των ενισχυόμενων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου ή και της αξίας του καινούριου μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού που αποκτάται με χρηματοδοτική μίσθωση.
2. Επιχορήγηση από το κράτος για την κάλυψη επιλέξιμων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου της επιχείρησης.
3. Επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης έως επτά χρόνια, με την κάλυψη από το δημόσιο τμήματος των δόσεων για leasing απόκτησης καινούριου μηχανολογικού εξοπλισμού. Η επιδότηση προσδιορίζεται ως ποσοστό επί της αξίας απόκτησης.
4. Επιδότηση επιτοκίου.
5. Συμψηφισμός οφειλών με φόρους
6. Επιδότηση του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης, η οποία συνίσταται στην κάλυψη από το Δημόσιο του μισθολογικού κόστους των νέων θέσεων εργασίας, που δημιουργούνται και συνδέονται με το επενδυτικό σχέδιο
7. Σταθερό φορολογικό σύστημα. Η φορολογία επί των κερδών (29%) δεν θα μπορεί να αυξηθεί για επτά χρόνια.
8. Ταχεία αδειοδότηση.
9. Χρηματοδότηση επιχειρηματικού κινδύνου μέσω ταμείου συμμετοχών με παροχή ιδίων κεφαλαίων, δανείων ή εγγύησης κάλυψης ζημιών.
Ύψος Επενδύσεων
Το ελάχιστο ύψος της επένδυσης για την υπαγωγή επενδυτικών σχεδίων στις ενισχύσεις του νέου επενδυτικού νόμου ορίζεται με βάση το μέγεθος της επιχείρησης:
– Για μεγάλες επιχειρήσεις, στο ποσό των 500.000 ευρώ (από 1 εκατ. ευρώ).
– Για μεσαίες επιχειρήσεις, στο ποσό 200.000 ευρώ (από 500.000 ευρώ).
– Για πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις, στο ποσό των 150.000 ευρώ (ξεκινούσαν από 200.000 και 300.000 ευρώ).
Το σύνολο των ενισχύσεων που μπορεί να λάβει μια επιχείρηση στο πλαίσιο του νέου επενδυτικού νόμου δεν μπορούν να ξεπερνούν τα 10 εκατ. ευρώ για μεμονωμένη επιχείρηση και τα 20 εκατ. ευρώ μαζί με τις συνεργαζόμενες ή συνδεδεμένες εταιρείες.
Τα ποσοστά ενίσχυσης που προβλέπονται σύμφωνα με τον Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων 2014-2020 κυμαίνονται από 10% έως 45% του κόστους επένδυσης ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης και την περιφέρεια στη οποία εδρεύει.
Στο 100% της επιχορήγησης φτάνουν οι φορολογικές απαλλαγές και η επιδότηση μισθολογικού κόστους. Τα ποσοστά της επιχορήγησης και της χρηματοδοτικής μίσθωσης θα είναι στο 70% του ποσοστού που αναφέρεται στους Χάρτες Περιφερειακών Ενισχύσεων και μπορούν να αναπροσαρμόζονται στις αποφάσεις προκήρυξης των καθεστώτων.
Μεγάλες επενδύσεις
Για τα μεγάλα επενδυτικά σχέδια με επιλέξιμες δαπάνες άνω των 50 εκατ. ευρώ το ανώτατο ποσό ενίσχυσης προσδιορίζεται ως εξής:
α) για το τμήμα της δαπάνης μέχρι 50 εκατ. ευρώ παρέχεται το 100% της ανώτατης επιτρεπόμενης περιφερειακής ενίσχυσης, εξαιρουμένης της ενίσχυσης για μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ανώτατο περιφερειακό όριο),
β) για το τμήμα της δαπάνης από 50 έως 100 εκατ. ευρώ παρέχεται το 50% του ανώτατου περιφερειακού ορίου,
γ) για το τμήμα της δαπάνης που υπερβαίνει τα 100 εκατ. ευρώ δεν παρέχεται καμία ενίσχυση εκτός αν δοθεί άδεια από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ειδικές ενισχύσεις
Ο νέος αναπτυξιακός νόμος προβλέπει τη δυνατότητα ειδικών ενισχύσεων στις ακόλουθες κατηγορίες επιχειρήσεων:
α) σε εξωστρεφείς,
β) σε αυτές που προχωρούν σε διαδικασία συγχώνευσης,
γ) σε αυτές που παρουσιάζουν αύξηση της απασχόλησής τους,
δ) σε συνεταιρισμούς, Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (Κοιν. Σ.Επ.) του ν. 4019/2011 (Α`216), καθώς και οι Ομάδες Παραγωγών (ΟΠ), Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις (ΑΕΣ) και Συνεταιριστικές Εταιρείες (ΣΕ) του ν. 4015/2011,
ε) σε κλάδους Τεχνολογίας Πληροφοριών και Επικοινωνίας, και Αγροδιατροφής,
στ) σε αυτές, των οποίων η λειτουργία προκαλεί περιορισμένο οικολογικό αποτύπωμα,
ζ) σε αυτές, οι οποίες λειτουργούν σε Ειδικές περιοχές (ορεινές, παραμεθόριες, νησιωτικές, κλπ).
Καταβολή Ενισχύσεων
-Η καταβολή της ενίσχυσης ή η αυτοδίκαιη χρήση του οφέλους από τους δικαιούχους μπορεί να γίνεται είτε εφάπαξ είτε σε δόσεις ανάλογα με το βαθμό υλοποίησης του έργου και εξαρτάται από την καταβολή της ίδιας συμμετοχής.
– Στις κεφαλαιακές ενισχύσεις θα μπορεί να προκαταβάλλεται μέχρι και το 30% της επιχορήγησης υπό την προϋπόθεση ότι η εταιρεία θα καταθέτει εγγυητική επιστολή προσαυξημένη κατά 10%.
– Στις κεφαλαιακές ενισχύσεις, στις ενισχύσεις χρηματοδοτικής μίσθωσης και στις φορολογικές απαλλαγές (ανάλογα με το είδος τους) θα μπορεί να καταβάλλεται μέρος της ενίσχυσης εφόσον έχει ολοκληρωθεί το 50% του φυσικού αντικειμένου της επένδυσης, έχει χρησιμοποιήσει το σύνολο της ίδιας συμμετοχής του και έχει λάβει πιστοποίηση.
Ποιοι θα μπαίνουν στον Αναπτυξιακό
Ο νέος Αναπτυξιακός θα προβλέπει οκτώ επιμέρους καθεστώτα ενισχύσεων, μεταξύ των οποίων η «Γενική επιχειρηματικότητα», οι «Νέες Ανεξάρτητες μικρομεσαίες επιχειρήσεις», οι «συνέργειες και δικτυώσεις», η «καινοτομία» κ.α Δικαίωμα να ενισχυθούν θα έχουν οι εταιρείες που λειτουργούν υπό μορφή ατομικών επιχειρήσεων, εμπορικών εταιρειών και Ιδιωτικών Κεφαλαιουχικών Εταιρειών, Συνεταιρισμών, Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων, Αγροτικών Εταιρικών Συμπράξεων, συνεταιριστικών εταιρειών, καθώς και υπό ίδρυση εταιρείες. Δικαίωμα υπαγωγής θα έχουν και επιχειρήσεις στις οποίες συμμετέχουν θεσμικοί επενδυτές, δημόσιες εταιρείες συμμετοχών, εταιρείες επιχειρηματικού κεφαλαίου, πανεπιστήμια κ.α
Ποιες δαπάνες ενισχύονται
-Προβλέπεται ότι μπορεί να ενισχυθεί η αγορά του συνόλου των παγίων μιας επιχείρησης (κτήρια, μηχανήματα, εξοπλισμός) εφόσον η μονάδα έχει παύσει τη λειτουργία της, αποκτάται από ανεξάρτητο επενδυτή, η συναλλαγή πραγματοποιείται υπό τους συνήθεις όρους της αγοράς και αφαιρούνται ενισχύσεις που έχουν χορηγηθεί πριν την αγορά.
Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις δύνανται να αγοράσουν και μέρος των στοιχείων ενεργητικού μιας παραγωγικής μονάδας.
Εκτός της εξαγοράς κλειστών εργοστασίων, ενισχύονται επίσης οι παρακάτω δαπάνες για ενσώματα στοιχεία ενεργητικού:
– Η κατασκευή, η επέκταση, ο εκσυγχρονισμός κτηριακών, ειδικών και βοηθητικών εγκαταστάσεων, καθώς και οι ειδικές δαπάνες διαμόρφωσης περιβάλλοντος χώρου. Οι δαπάνες αυτές δεν μπορεί να υπερβαίνουν το 60% του συνόλου των επιλέξιμων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου και το 70% στην περίπτωση των ΜμΕ.
– Η αγορά και εγκατάσταση καινούργιων μηχανημάτων και εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένων των τεχνικών εγκαταστάσεων και των μεταφορικών μέσων που κινούνται εντός του χώρου της εντασσόμενης μονάδας. Επίσης η χρηματοδοτική μίσθωση εξοπλισμού, εφόσον στη λήξη της τα αποκτήσει ο επενδυτής.
– Οι δαπάνες εκσυγχρονισμού κτηριακών και μηχανολογικών εγκαταστάσεων
– Η ανέγερση εγκαταστάσεων σε χώρο που έχει μιθωθεί-παραχωρηθεί από το δημόσιο
Τα άυλα περιουσιακά στοιχεία (π.χ λογισμικό, ευρεσιτεχνίες, δικαιώματα κλπ) μπορούν να ενισχυθούν υπό τις σωρευτικές προϋποθέσεις ότι χρησιμοποιούνται εντός της εγκατάστασης, ότι αποσβένονται, αγοράζονται με τους όρους της αγοράς από τρίτους που δεν έχουν σχέση με τον αγοραστή και περιλαμβάνονται στα στοιχεία ενεργητικού της επιχείρησης για πέντε χρόνια (τρία για ΜμΕ). Για τις μεγάλες επιχειρήσεις, οι δαπάνες άυλων στοιχείων ενεργητικού είναι επιλέξιμες μέχρι του 50% των συνολικών επιλέξιμων επενδυτικών δαπανών για την αρχική επένδυση και για τις ΜμΕ μέχρι 75%.
– Ενισχύονται επίσης μελέτες και αμοιβές συμβούλων για επενδυτικά σχέδια νέων Μικρών και Μεσαίων επιχειρήσεων μέχρι ποσοστού 5% του κόστους του επενδυτικού σχεδίου και έως του ποσού 50.000 ευρώ.
Σχετικά με την καινοτομία των ΜμΕ, ενισχύονται δαπάνες για:
(α) απόκτηση, επικύρωση και προστασία των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και λοιπών άυλων στοιχείων ενεργητικού.
(β) απόσπαση προσωπικού υψηλής ειδίκευσης από ερευνητικά ιδρύματα ή επιχειρήσεις
(γ) συμβουλευτικές και υποστηρικτικές υπηρεσίες στον τομέα της καινοτομίας.
Η ενίσχυση δεν υπερβαίνει το 50% των επιλέξιμων δαπανών.
– Για τους συνεργατικούς σχηματισμούς καινοτομίας κατ’ εξαίρεση είναι επιλέξιμες οι δαπάνες λειτουργίας, οι δαπάνες προσωπικού και οι διοικητικές δαπάνες σχετικά με:
(α) τον συντονισμό του συνεργατικού σχηματισμού, (β) την προβολή, (γ) τη διαχείριση των εγκαταστάσεων, (δ) την οργάνωση προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης, εργαστηρίων και συνεδρίων.
– Για την αποκατάσταση μολυσμένων χώρων επιλέξιμες είναι οι δαπάνες που απαιτούνται για τις εργασίες αποκατάστασης, μειωμένες κατά την αύξηση της αξίας του γηπέδου.
– Είναι επιλέξιμες οι δαπάνες εκπόνησης περιβαλλοντικών μελετών, συμπεριλαμβανομένων των ενεργειακών ελέγχων, που συνδέονται άμεσα με τις επενδύσεις.
-Όταν οι επιλέξιμες δαπάνες υπολογίζονται με βάση το εκτιμώμενο μισθολογικό κόστος, πρέπει να πληρούνται σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) Το επενδυτικό έργο συνεπάγεται καθαρή αύξηση του αριθμού εργαζομένων στη συγκεκριμένη επιχειρηματική εγκατάσταση σε σύγκριση με τον μέσο όρο του προηγούμενου 12μηνου. Αυτό σημαίνει ότι κάθε χαμένη θέση εργασίας αφαιρείται από τον αριθμό των θέσεων εργασίας που δημιουργήθηκαν κατά την περίοδο εκείνη.
β) Η πλήρωση όλων των θέσεων εργασίας θα πρέπει να πραγματοποιηθεί εντός τριών ετών από την περάτωση των εργασιών.
γ) Κάθε θέση εργασίας διατηρείται για περίοδο τουλάχιστον πέντε ετών, ή τριών ετών σε περίπτωση ΜμΕ
Ξενοδοχεία
Ο Αναπτυξιακός δίνει -κατ εξαίρεση του γενικότερου αποκλεισμού ενίσχυσης των καταλυμάτων- τη δυνατότητα να ενισχυθούν επενδυτικά σχέδια ανασυγκρότησης και εκσυγχρονισμού ξενοδοχειακών μονάδων, ενώ παράλληλα εισάγει και μια σειρά από άλλες εξαιρέσεις ώστε να μπορούν να ενισχυθούν δραστηριότητες όπως τα υδατοδρόμια, οι μαρίνες, τα logistics, οι τουριστικές μονάδες υγείας.
Στις εξαιρέσεις τομέων που απαγορεύεται να επιδοτηθούν περιλαμβάνονται επίσης η μεταποίηση γεωργικών προϊόντων, επιμέρους δραστηριότητες στις υδατοκαλλιέργειες, την αλιεία και τις ιχθυοκαλλιέργειες ενώ υπό επεξεργασία βρίσκονται προτάσεις για ενίσχυση ναυπηγοεπισκευαστικών δραστηριοτήτων κ.α
Οι προϋποθέσεις θα καθορίζονται με επιμέρους Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις.
Ειδικότερα πό τον τομέα των ξενοδοχείων και καταλυμάτων ενισχύονται επενδύσεις:
– ίδρυσης, επέκτασης και εκσυγχρονισμού ξενοδοχειακών μονάδων που αναβαθμίζονται σε κατηγορία τουλάχιστον 3 αστέρων
– επέκτασης και εκσυγχρονισμού κλειστών ξενοδοχειακών μονάδων εφόσον θα αναβαθμιστούν σε κατηγορία τουλάχιστον τριών αστέρων
– σε εγκαταστάσεις Ειδικής Τουριστικής Υποδομής (Συνεδριακών Κέντρων, Κέντρων Θαλασσοθεραπείας, θεματικών Πάρκων, Τουριστικών Λιμένων Σκαφών Αναψυχής, γηπέδων Γκολφ, Εγκαταστάσεων Τουρισμού Υγείας, εγκαταστάσεων Αξιοποίησης Ιαματικών Πηγών, Χιονοδρομικών Κέντρων, Κέντρων Προπονητικού – Αθλητικού Τουρισμού, Αυτοκινητοδρομίων). Με ΚΥΑ θα μπορούν να προστεθούν περισσότερες κατηγορίες.
– σε οργανωμένους υποδοχείς τουριστικών δραστηριοτήτων και σύνθετα τουριστικά καταλύματα
– μετατροπής χαρακτηρισμένων παραδοσιακών ή διατηρητέων κτισμάτων σε ξενοδοχειακές μονάδες 3 αστέρων, και υφιστάμενων ξενοδοχείων που λειτουργούν σε παραδοσιακα-διατηρητέα κτήρια και αναβαθμίζονται σε κατηγορία τουλάχιστον δύο (2) αστέρων.
– εκσυγχρονισμού κάμπινγκ Γ’ τάξης και άνω, καθώς και μετατροπής τους σε ολοκληρωμένης μορφής ξενοδοχεία τουλάχιστον 3 αστέρων
– εκσυγχρονισμού και επέκτασης ενοικιαζόμενων δωματίων και διαμερισμάτων, όταν κατατίθενται επενδυτικά σχέδια με τη μορφή δικτύων συνεργασίας επιχειρήσεων αυτής της κατηγορίας. Επίσης επενδυτικά σχέδια εκσυγχρονισμού ολοκληρωμένης μορφής ξενοδοχειακών μονάδων πριν συμπληρώσουν επτά χρόνια λειτουργίας
Επιτροπή Διαχείρισης Μητρώων και Ελέγχου Διαδικασιών
Στο υπουργείο Οικονομίας συστήνεται τριμελής Επιτροπή Διαχείρισης Μητρώων και Ελέγχου Διαδικασιών από υπαλλήλους του εν λόγω υπουργείου με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Στρατηγικών και Ιδιωτικών Επενδύσεων. Αρμοδιότητα της επιτροπής είναι να εξετάζει τις αιτήσεις των υποψήφιων αξιολογητών και ελεγκτών και να εισηγείται σχετικά στον υπουργό, με απόφαση του οποίου εγγράφονται στα Μητρώα. Η Επιτροπή αυτή επίσης παρακολουθεί τη συμμόρφωση των εγγεγραμμένων στα Μητρώα, την εφαρμογή κανονιστικού πλαισίου, αποφάσεων και μπορεί να επιβάλει την προσωρινή τους παύση ή να εισηγηθεί την οριστική διαγραφή τους από τα Μητρώα.
Μητρώο Αξιολογητών
Για την εξυπηρέτηση των αναγκών αξιολόγησης των επενδυτικών σχεδίων αξιοποιείται το Εθνικό Μητρώο Πιστοποιημένων Αξιολογητών. Η εξειδίκευση των υποχρεώσεων των αξιολογητών θα προβλέπεται σε Οδηγό Δεοντολογίας Αξιολογητών που εκδίδει η Γενική Διεύθυνση Ιδιωτικών Επενδύσεων.
Μητρώο Ελεγκτών
Για την παρακολούθηση και των έλεγχο των επενδυτικών σχεδίων αξιοποιείται το Εθνικό Μητρώο Πιστοποιημένων Ελεγκτών.
Σύστημα Πληροφορικής
Για την υποστήριξη της εφαρμογής του αναπτυξιακού νόμου λειτουργεί στο Υπουργείο Οικονομίας Ανάπτυξης και Τουρισμού, Πληροφοριακό Σύστημα Κρατικών Ενισχύσεων – Αναπτυξιακός Νόμος. Την ευθύνη για την ανάπτυξη, διαχείριση και λειτουργία του συστήματος έχει η Γενική Διεύθυνση Ιδιωτικών Επενδύσεων της Γενικής Γραμματείας Στρατηγικών και Ιδιωτικών Επενδύσεων του Υπουργείου Οικονομίας, η οποία, σε συνεργασία με την Μονάδα Οργάνωσης της Διαχείρισης Αναπτυξιακών Προγραμμάτων Α.Ε. (ΜΟΔ Α.Ε.), ή άλλου κατάλληλου φορέα που διαθέτει αποδεδειγμένα την κατάλληλη τεχνογνωσία και εμπειρία και ο οποίος ορίζεται με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας, μεριμνά για την διασφάλιση της τεχνολογικής αρτιότητας, υποστήριξης και συντήρησης του συστήματος και τον συνεχή εκσυγχρονισμό του σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο.
