Στην αλλαγή του οικονομικού κλίματος, αμέσως μετά την αξιολόγηση, προσβλέπει το υπουργείο Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, το οποίο ήδη βρίσκεται στην τελική ευθεία διαμόρφωσης της Αναπτυξιακής Στρατηγικής. Πλέον, το υπουργείο Οικονομίας Ανάπτυξης και Τουρισμού, με εντολή του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, καλείται να αναλάβει περισσότερα καθήκοντα για την επαναφορά της οικονομίας στην ανάπτυξη, εξέλιξη, που έχει «σημάνει συναγερμό» στην πολιτική του ηγεσία.
Όπως αναφέρουν με στελέχη του υπουργείου Οικονομίας, η αλλαγή του κλίματος θεωρείται δεδομένη, σημειώνοντας μάλιστα ότι υπάρχουν 10 ισχυροί λόγοι – παράμετροι που συνηγορούν σ’ αυτό. Σε κάθε περίπτωση, η αιχμή του δόρατος και συνεπώς ο κυρίαρχος λόγος, είναι το πλέγμα μέτρων που θα ληφθούν για τη στήριξη της πραγματικής οικονομίας.
Σύμφωνα με τους ίδιους, η βάση για την επαναθεμελίωση της ανάπτυξης, είναι το πλαίσιο της Αναπτυξιακής Στρατηγικής που έχει εγκριθεί από το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής (ΚΥΣΟΙΠ) και αναμένει την έγκριση των θεσμών. Η Αναπτυξιακή Στρατηγική που στηρίζεται σε τρεις βασικούς άξονες, θα πρέπει να παρουσιασθεί και να τεθεί σε εφαρμογή το αργότερο έως το τέλος Ιουνίου.
Εκ των αξόνων αυτών, ο καθοριστικότερος είναι ο τρίτος, ο οποίος προσδιορίζει το σχέδιο ανάπτυξης σε επτά επιμέρους κλάδους της οικονομικής δραστηριότητας.
Οι κλάδοι αυτοί είναι: 1) ο πρωτογενής τομέας, 2) η μεταποίηση, 3) οι κατασκευές και η διαχείριση της ακίνητης περιουσίας, 4) η ενέργεια, η εξοικονόμηση και τα δίκτυα, 5) ο τουρισμός, 6) η ναυτιλία, μεταφορές και εφοδιαστική αλυσίδα, 7) η πληροφορική και οι τηλεπικοινωνίες.
Για όλους τους παραπάνω τομείς, θα υπάρξουν ειδικές παρεμβάσεις ενίσχυσης, τόσο μέσω των προγραμμάτων του νέου ΕΣΠΑ, όσο και από το νέο αναπτυξιακό νόμο. Η εφαρμογή της Αναπτυξιακής Στρατηγικής θα παρακολουθείται από το Αναπτυξιακό Συμβούλιο το οποίο θα λειτουργεί επιβοηθητικά, συμβουλευτικά και συντονιστικά, συνδέοντας την κεντρική διοίκηση με τις επιχειρήσεις και την επιστημονική κοινότητα.
Πέραν όμως από τη μελλοντική επίδραση της Αναπτυξιακής Στρατηγικής, το οικονομικό επιτελείο εκτιμά ότι για την επάνοδο στην ανάπτυξη, «συνηγορούν» άλλοι εννέα σημαντικοί παράγοντες:
1. Η βελτίωση των συνθηκών χρηματοδότησης προς την πραγματική οικονομία
Σύμφωνα με την κυβέρνηση, η άμεση επιστροφή του waiver από την ΕΚΤ στις ελληνικές τράπεζες (σ.σ. το θέμα θα είναι στην ατζέντα της συνεδρίασης του δ.σ. της Τράπεζας στις 2 Ιουνίου αν εν τω μεταξύ έχει κλείσει η αξιολόγηση), η μείωση του haircut των ελληνικών ενεχύρων και η ένταξη των ομολόγων του EFSF στο πρόγραμμα αγοράς από την κεντρική τράπεζα, πρόκειται να βελτιώσουν σημαντικά τις συνθήκες χρηματοδότησης των τραπεζών.
Όπως εκτιμά το οικονομικό επιτελείο, η βελτίωση των συνθηκών ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα, καθώς και η επανασύνδεση των τραπεζών και των επιχειρήσεων με τις αγορές χρήματος και κεφαλαίου, θα έχουν άμεση θετική επίδραση στις συνθήκες χρηματοδότησης προς την πραγματική οικονομία, ενώ σε συνδυασμό με την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και την επιστροφή των καταθέσεων θα διευκολύνουν τη σταδιακή χαλάρωση των ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων μέχρι την πλήρη άρση τους.
Επίσης, όπως αναφέρουν, κύκλοι του υπουργείου Οικονομίας, η εκταμίευση της δόσης με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης συμπεριλαμβάνει την πληρωμή οφειλών του Δημοσίου, που θα αυξήσει τη ρευστότητα της πραγματικής οικονομίας κατά 5,7 δισ. ευρώ το επόμενο δωδεκάμηνο.
2. Η ρύθμιση του χρέους
Όπως αναφέρουν κυβερνητικοί παράγοντες, οι παρεμβάσεις στο μακροχρόνιο δημόσιο χρέος θα διασφαλίσουν τη ρεαλιστική εξυπηρέτησή του, αίροντας τον βασικό παράγοντα αβεβαιότητας για το μέλλον, ενώ παράλληλα, με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, η Ελλάδα θα ενταχθεί στο πρόγραμμα αγορών τίτλων του δημόσιου τομέα της ποσοτικής χαλάρωσης (PSPP), γεγονός που θα συμβάλει αποφασιστικά στην αποκλιμάκωση των τιμών των ελληνικών κρατικών ομολόγων.
Ο συνδυασμός των παραπάνω, σημειώνουν θα επιτρέψει στο ελληνικό Δημόσιο να επιστρέψει στις αγορές ομολόγων και θα διευκολύνει την προσέλκυση ξένων επενδυτών με μακροχρόνιο ορίζοντα.
3. Το ΕΣΠΑ
Μεγάλες είναι οι προσδοκίες της κυβέρνησης, αλλά και της επιχειρηματικής κοινότητας από την αξιοποίηση των χρηματοδοτικών κινήτρων του νέου ΕΣΠΑ. Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομίας, έχουν ήδη δρομολογηθεί ένα πλέγμα δράσεων ύψους 4 δισ. ευρώ, ενώ για φέτος η τόνωση από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων θα φτάσει τα 8 δισ. ευρώ. Παράλληλα, επισημαίνεται ότι για το 2016 το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων περιλαμβάνει κεφάλαια 6,75 δισ. ευρώ, τα οποία θα μοχλευτούν περαιτέρω από τον ιδιωτικό τομέα, φτάνοντας τα 8 δισ. ευρώ.
4. Το Σχέδιο Γιούνκερ
Συμπληρωματικά με το νέο ΕΣΠΑ, θα λειτουργήσει και το Πακέτο Γιούνκερ, με το υπουργείο Οικονομίας, να αναφέρει ότι ήδη η Ελλάδα έχει παρουσιάσει κατάλογο με 42 έργα προς χρηματοδότηση στην Ευρωπαϊκή Πύλη Επενδυτικών Έργων, το ύψος των οποίων φτάνει τα 5,6 δισ. ευρώ. Σχεδόν τα μισά αφορούν τον κλάδο της ενέργειας, και τα υπόλοιπα υποδομές μεταφορών, τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνίας, έρευνα, ανάπτυξη και καινοτομία, ίδρυση ή επαναλειτουργία βιομηχανικών μονάδων καθώς και επενδύσεις στον τουρισμό. Η κυβέρνηση εκτιμά ότι η προώθηση αυτών των επενδύσεων (εκ των οποίων οι 18 είναι αμιγώς ιδιωτικές) θα συμβάλλει στην αναπλήρωση του παγίου κεφαλαίου που καταστράφηκε την προηγούμενη εξαετία και θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας.
5. Ο Αναπτυξιακός Νόμος
Με το νέο πλαίσιο, επισημαίνουν στο υπουργείο Οικονομίας, εγκαταλείπεται η λογική των οριζόντιων ενισχύσεων και δίνονται ισχυρά κίνητρα σε επενδύσεις με κλαδικά και γεωγραφικά κριτήρια, με έμφαση στους τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας, όπου η χώρα έχει ισχυρό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Ο αναπτυξιακός, δίδει προτεραιότητα στους κλάδους της Αγροδιατροφής και των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνίας, ενώ στο επίκεντρο βρίσκονται επίσης τα επιχειρηματικά δίκτυα, η νεανική επιχειρηματικότητα, η κοινωνική οικονομία, οι καινοτόμες επιχειρήσεις και οι νέοι επιστήμονες.
6. Αναπτυξιακή Δυναμική – Τουρισμός
Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομίας, η συμπίεση της ζήτησης κατά τα προηγούμενα χρόνια έχει συσσωρεύσει δυναμική που θα απελευθερωθεί με την οριστική σταθεροποίηση της οικονομίας.
Όπως εξηγούν στελέχη του, τα προηγούμενα χρόνια η λήψη αλλεπάλληλων πακέτων μέτρων λιτότητας συμπίεσε τη ζήτηση σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα, ενώ τα capital controls παρέτειναν την αβεβαιότητα για επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
«Με την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης η περίοδος αβεβαιότητας ολοκληρώνεται και πλέον θα υπάρχει σαφής εικόνα για τη δημοσιονομική πολιτική και τις συνθήκες που θα επικρατήσουν στην οικονομία τα επόμενα χρόνια» αναφέρουν τα ίδια, επισημαίνοντας χαρακτηριστικά ότι «θα απελευθερωθεί, έτσι, η ζήτηση που συμπιέστηκε το προηγούμενο διάστημα, λειτουργώντας σαν ελατήριο».
Αναφορικά με τον τουρισμό, οι ίδιοι παράγοντες σημειώνουν ότι όλες οι ενδείξεις παραπέμπουν σε νέο ρεκόρ αφίξεων κατά την φετινή χρονιά. Υπενθυμίζουν μάλιστα, ότι το 2015 ο αριθμός των τουριστών έφτασε τα 23,6 εκατομμύρια, σημειώνοντας αύξηση κατά 7,1% σε σύγκριση με το 2014, ενώ η αυξημένη κίνηση είχε ως αποτέλεσμα οι ταξιδιωτικές εισπράξεις να εμφανίσουν αύξηση κατά 6% αγγίζοντας τα 14,1 δισ. ευρώ.
7. Προσλήψεις στο Δημόσιο
Για την κυβέρνηση, μέσο ανάπτυξης είναι και οι προσλήψεις στο Δημόσιο, με στελέχη της να επισημαίνουν ότι η συμφωνία με τους Θεσμούς για την πρώτη αξιολόγηση περιλαμβάνει άνω των 10.000 προσλήψεων δημοσίων υπαλλήλων για φέτος, με προτεραιότητα τους τομείς Υγείας και Παιδείας. Τα ίδια στελέχη εξηγούν ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό να ξεκινήσει η αποκατάσταση σοβαρών ζημιών που έχουν επιφέρει οι πολιτικές των τελευταίων ετών στη λειτουργία του κοινωνικού κράτους.
8. Θεσμικές παρεμβάσεις – τόνωση ανταγωνισμού και διαφάνειας – στήριξη ΜΜΕ
Αναπτυξιακό μέσο, χαρακτηρίζει η κυβέρνηση και το νέο πλαίσιο για τις δημόσιες προμήθειες και συμβάσεις που αναμένεται να θεσμοθετηθεί άμεσα, εισάγεται ένα ενιαίο σύστημα όλων των διαγωνισμών, που εδράζεται στην νέα τεχνολογία και σε ηλεκτρονικά μέσα διαχείρισης. «Βάζουμε έτσι τέλος στα «γρηγορόσημα», τη διαφθορά και την κατάχρηση των απευθείας αναθέσεων έργων, ενώ διευκολύνεται η πρόσβαση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων» αναφέρουν παράγοντες του υπουργείου Οικονομίας και συνεχίζουν: «Η ανάπτυξη στην οποία στοχεύουμε πρέπει να βασίζεται σε κανόνες διαφάνειας και υγιούς ανταγωνισμού. Βρισκόμαστε, επίσης, σε διαδικασία ταχείας υλοποίησης του νόμου απλοποίησης των διαδικασιών σύστασης και αδειοδότησης επιχειρήσεων. Με την ολοκλήρωση της νομοθέτησης των νέων κανόνων, θα προχωρήσουμε στην ίδρυση Κέντρου Εξυπηρέτησης Επιχειρήσεων, όπου όλοι οι απαιτούμενες διαδικασίες θα συγκεντρώνονται σε ένα σημείο».
9. Κοινωνική Οικονομία
Ώθηση στην ανάπτυξη όπως εκτιμά το οικονομικό επιτελείο, θα δώσει και η Κοινωνική Οικονομία. Αυτή τη στιγμή, σε στάδιο διαβούλευσης βρίσκεται το νομοσχέδιο για την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία, ενώ άμεσα θα προκηρυχθεί σχετική δράση ΕΣΠΑ. Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομίας, το νέο θεσμικό πλαίσιο, σε συνδυασμό με τη διοχέτευση πόρων (ο κλάδος αποτελεί πλέον μέρος του σχεδιασμού για χρηματοδοτικά εργαλεία όπως το ΕΣΠΑ και ο Αναπτυξιακός Νόμος) θα προσδώσουν στον κλάδο νέα δυναμική, η οποία μπορεί να φανεί εξαιρετικά χρήσιμη στην αναγκαία διαδικασία παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας.
